Tìm Hiểu Chi Tiết Hệ Thống Chống Bó Cứng Phanh ABS Trên Ô Tô

Hệ thống phanh ABS là gì?

Hệ thống phanh ABS (Anti-Lock Brake System) là công nghệ chống bó cứng phanh, được lắp đặt trên ô tô nhằm ngăn bánh xe không bị khóa cứng khi phanh gấp. Điều này giúp bánh xe không trượt dài trên mặt đường, hỗ trợ người lái kiểm soát hướng di chuyển và duy trì sự ổn định cho xe. ABS, do hãng Robert Bosch GmbH phát minh, hiện là trang bị bắt buộc trên ô tô ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Cấu tạo chi tiết của hệ thống chống bó cứng phanh ABS

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS gồm nhiều thành phần quan trọng hoạt động cùng nhau để đảm bảo xe không bị trượt khi phanh gấp. Dưới đây là chi tiết các bộ phận chính cấu thành hệ thống ABS

Hệ thống trung tâm chính - chấp hành thuỷ lực

Đây là một trong những thành phần quan trọng của hệ thống phanh ABS, thực hiện nhiệm vụ bơm và xả nhằm điều chỉnh áp suất tác động lên bốn bánh xe thông qua hệ thống van thủy lực.

Hộp điều khiển hệ thống - Control Module

ECU đóng vai trò thu nhận dữ liệu từ cảm biến tốc độ của từng bánh xe. Khi một bánh xe bị mất độ bám, tín hiệu sẽ được gửi đến bộ điều khiển. Bộ điều khiển sau đó sẽ tự động điều chỉnh lực phanh và kích hoạt hệ thống chống bó cứng phanh ABS để đảm bảo an toàn.
 

ECU đóng vai trò thu nhận dữ liệu từ cảm biến tốc độ của từng bánh xe

Bộ phận máy bơm

Chức năng của máy bơm là khôi phục áp suất cho hệ thống phanh thủy lực sau khi van đã xả bớt áp suất. Bộ điều khiển sẽ điều chỉnh hoạt động của máy bơm để đạt được mức áp suất cần thiết, đồng thời giảm thiểu hiện tượng trượt bánh xe.

Hệ thống van

Hệ thống van trong ABS có ba vị trí, với một van được hệ thống ABS điều chỉnh. Nếu một van gặp sự cố và không hoạt động, điều này sẽ ngăn hệ thống thực hiện việc điều chỉnh các van khác cũng như kiểm soát áp suất phân bổ tới phanh.

• Van mở: Áp suất từ xi lanh được truyền trực tiếp đến phanh. 

• Van chặn dòng: Cách ly phanh khỏi xi lanh chính nhằm ngăn chặn sự gia tăng áp suất nếu người lái đạp phanh mạnh hơn. 

• Van giải phóng: Giảm bớt một phần áp suất tác động lên phanh.

Cảm biến tốc độ trong phanh ABS

Cảm biến tốc độ được dùng để đo lường gia tốc hoặc giảm tốc của bánh xe. Loại cảm biến này thường hoạt động dựa trên cảm biến hiệu ứng Hall, nam châm, hoặc bánh răng kết hợp với cuộn dây điện từ để tạo ra tín hiệu. Khi từ trường xung quanh bánh xe thay đổi, nó sẽ sinh ra một điện áp trong cảm biến. Tuy nhiên, vì điện áp này phụ thuộc vào tốc độ quay của bánh xe, nên khi xe di chuyển quá chậm, cảm biến có thể không cung cấp dữ liệu chính xác.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh ABS

Phanh ABS hoạt động dựa trên nguyên tắc ngăn chặn hiện tượng bó cứng phanh. Khi xe bắt đầu di chuyển, hệ thống ABS cũng được kích hoạt. Các cảm biến tốc độ gắn tại từng bánh xe sẽ theo dõi vận tốc của chúng và gửi dữ liệu về ECU.

Nếu ECU phát hiện một hoặc nhiều bánh xe di chuyển chậm hơn so với các bánh khác, nó sẽ truyền tín hiệu đến bộ điều khiển ABS. Bộ điều khiển sẽ phân tích thông tin, xác định tốc độ bánh xe và chỉ đạo bộ chấp hành ABS điều chỉnh lượng dầu phanh phù hợp thông qua hệ thống van và bơm thủy lực. Đồng thời, bộ điều khiển cũng đảm bảo sự cân bằng giữa đĩa và má phanh, giúp giảm áp lực đĩa phanh và ngăn chặn hiện tượng bánh xe bị khóa, đảm bảo an toàn.
 

Phanh ABS hoạt động dựa trên nguyên tắc ngăn chặn hiện tượng bó cứng phanh

Sau đó, hệ thống ABS sẽ tự động điều chỉnh lực phanh thông qua chu kỳ ép và nhả phanh với tần suất lên đến 15 lần/giây, thay vì áp dụng lực liên tục dễ làm hỏng bánh xe. Cuối cùng, hệ thống sẽ sử dụng dữ liệu từ cảm biến tốc độ và các chuyển động của người lái để tối ưu hóa lực phanh, giữ cho xe luôn ổn định và an toàn khi di chuyển nhanh hoặc trong tình huống phanh gấp.

Hướng dẫn sử dụng hệ thống phanh ABS trên xe ô tô

Mặc dù không cần phải can thiệp quá nhiều để hệ thống ABS hoạt động, nhưng việc sử dụng đúng cách sẽ giúp hệ thống phát huy tối đa hiệu quả của nó. Cách sử dụng phanh ABS chi tiết như sau:

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS được thiết kế để nhận diện tốc độ của bánh xe và tự động kích hoạt khi người lái khởi động và nhấn phanh. Để đảm bảo hệ thống hoạt động bình thường, bạn nên kiểm tra đèn báo phanh trên bảng điều khiển. Thông thường, đèn báo sẽ sáng khi xe khởi động và tắt khi xe đã vận hành ổn định. Nếu đèn báo phanh ABS vẫn sáng hoặc nhấp nháy liên tục, điều đó có thể cho thấy hệ thống phanh ABS gặp vấn đề, và bạn nên đưa xe đi kiểm tra ngay lập tức.
 

Chức năng chính của phanh ABS là giúp xe giữ ổn định hướng lái khi phanh gấp

Chức năng chính của phanh ABS là giúp xe giữ ổn định hướng lái khi phanh gấp, giảm nguy cơ trượt bánh. Tuy nhiên, ngay cả khi xe được trang bị phanh ABS, bạn vẫn nên tuân thủ quy trình phanh đúng cách như bình thường. Hãy nhớ rằng phanh ABS chỉ là công cụ hỗ trợ, giúp tăng tính an toàn, nhưng không thể hoàn toàn ngăn chặn mọi tình huống khẩn cấp.

Khi ABS hoạt động, phanh sẽ liên tục ép và nhả, tạo cảm giác rung nhẹ. Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường, vì vậy bạn không cần lo lắng khi gặp phải.

Những lưu ý khi sử dụng hệ thống chống bó cứng phanh ABS

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS mang lại nhiều lợi ích cho người lái, nhưng không có hệ thống nào đảm bảo an toàn tuyệt đối. Vì vậy, khi sử dụng ABS, người lái cần lưu ý một số điểm sau:

• Luôn kiểm soát tốc độ và duy trì khoảng cách an toàn với các phương tiện khác.

• Mặc dù cảm biến của phanh ABS rất nhạy, nhưng khi vào các khúc cua, lực quán tính có thể khiến xe bị văng ra ngoài. Do đó, người lái nên giữ tốc độ phù hợp khi di chuyển qua các đoạn đường cong và tránh tăng tốc khi vào cua.

• Nếu đèn báo ABS nhấp nháy hoặc sáng liên tục ngay cả khi xe đã tắt, đó là dấu hiệu phanh ABS gặp sự cố. Người lái nên đưa xe đến các cơ sở sửa chữa uy tín để kiểm tra và khắc phục nhằm đảm bảo an toàn khi lưu thông.

• Bảo dưỡng phanh ABS thường xuyên là điều cần thiết để hệ thống hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, các cảm biến tốc độ của ABS đặt gần bánh xe rất dễ bị bám bẩn, cần được làm sạch định kỳ.
   

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS mang lại nhiều lợi ích cho người lái

Hệ thống chống bó cứng phanh ABS không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất phanh mà còn đảm bảo an toàn tối đa cho người lái và hành khách. Nhờ vào khả năng điều khiển chính xác áp suất phanh, ABS giúp xe duy trì sự ổn định trong quá trình phanh gấp, đặc biệt là trên các bề mặt trơn trượt. Sự phát triển và ứng dụng rộng rãi của công nghệ này đã chứng minh được giá trị của nó trong việc giảm thiểu tai nạn giao thông và bảo vệ tính mạng con người.