Cấu Tạo Ô Tô Cơ Bản Người Không Chuyên Cũng Có Thể Hiểu

Hiểu về cấu tạo ô tô cơ bản là điều vô cùng cần thiết cho chủ xe. Bởi những kiến thức này sẽ giúp bạn có thể hiểu được tình trạng của xe. Nhất là khi đang lái xe trên đường mà xe gặp trục trặc, bạn sẽ có thể sửa chữa.

Cấu tạo cơ bản của ô tô mà người lái nên biết

1. Cấu tạo ô tô cơ bản nhất

Để biết được tên gọi các bộ phận trên xe ô tô, bạn cần nắm rõ cấu tạo của xe ô tô cơ bản nhất gồm các hệ thống sau:

1.1. Hệ thống động cơ

Động cơ ô tô là bộ phận quan trọng nhất ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu suất vận hành của xe. Cấu tạo của hệ thống động cơ rât phức tạp gồm nhiều chi tiết cấu thành. Nhiên liệu sẽ được bơm vào để tạo nên hoạt động của động cơ. Công suất, mô men xoắn sau đó sẽ được cung cấp đến các bánh xe giúp xe di chuyển được. 

Hiện tại, phần lớn các mẫu ô tô sử dụng động cơ đốt trong như xăng hoặc dầu diesel để vận hành. Tuy nhiên, với tiến bộ khoa học kỹ thuật trong ngành công nghiệp ô tô, hiện nay một số mẫu xe sang cao cấp được trang bị thêm động cơ hybrid (động cơ điện) giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm ô nhiễm môi trường. 

Các thành phần cơ bản nhất trong hệ thống động cơ của ô tô

1.2. Hệ thống khung gầm

Khung gầm có nhiệm vụ giúp nâng đỡ toàn bộ phần thân và chịu tải trọng cho xe. Có thể ví khung xe ô tô như bộ khung xương của cơ thể người. Kết cấu khung gầm ô tô gồm nhiều hệ thống như khung xe, hệ thống treo, hệ thống phanh, động cơ, vành bánh và lốp. Trong đó, phần khung vỏ sẽ định hình kiểu dáng xe ô tô, đồng thời tạo không gian chở khách và hàng hóa. 

Cấu tạo của hệ thống khung gầm ô tô

1.3. Hệ thống điện và điện tử ô tô

Để giúp xe ô tô hoạt động trơn tru, hệ thống điện và điện tử đóng vai trò không nhỏ. Ngoài ắc quy và dây nối, hệ thống điện ô tô còn có nhiều chi tiết khác như hệ thống khởi động, điều khiển động cơ, chiếu sáng và tín hiệu... Các hệ thống trên ô tô này sẽ được liên kết chặt chẽ với nhau và thực hiện những nhiệm vụ quan trọng riêng. Ví dụ hệ thống chiếu sáng sẽ giúp xe di chuyển trong đêm dễ dàng hơn. Các thiết bị điện tử giải trí như loa, màn hình trung tâm, điều hòa, máy sưởi… mang lại sự tiện nghi cho người dùng.

14 thành phần trong bộ điều khiển trung tâm ECU

2. Tên các chi tiết của xe ô tô - ngoại thất

Một chiếc ô tô chạy trên đường có gây được ấn tượng hay không là nhờ thiết kế ngoại thất. Nhưng liệu bạn đã biết hết tên các chi tiết của xe ô tô bên ngoài này?

2.1. Lưới tản nhiệt

Chi tiết đầu tiên cần tìm hiểu là lưới tản nhiệt nằm ở vị trí gần với động cơ. Với những loại xe có động cơ nằm ở phía trước, lưới tản nhiệt sẽ được lắp đặt ở cản trước xe và ngược lại. Bộ phận này bao bọc bộ phận tản nhiệt nhằm tạo luồng khí lưu thông ra vào để làm mát khi xe hoạt động. 

2.2. Cản xe ô tô

Cản xe có nhiệm vụ giảm thiểu lực tác động khi có va chạm. Nhờ có bộ phận cản trước và cản sau, mức độ an toàn khi lưu thông sẽ tăng cao làm cho người ngồi trên xe cảm thấy yên tâm. 

Đồng thời, bộ phận này cũng giúp hạn chế hư hại của các bộ phận khác khi xe gặp tai nạn. Vì là một phần của ngoại thất nên các hãng sản xuất khá chú trọng thiết kế của cản xe. Nhiều mẫu xe gây ấn tượng bởi sự hầm hố và phong cách nhờ có phần cản xe độc đáo. 

2.3. Nắp ca-pô

Nắp ca-pô đóng mở được nhằm mục đích bảo vệ động cơ và giúp thuận tiện khi sửa chữa. Đây là một phần khung kim loại có vị trí ở đầu xe.  Khi cần kiểm tra, bảo dưỡng động cơ thì chỉ cần mở cố định nắp ca - pô lên. 

2.4. Đèn pha ô tô

Đèn pha có nhiệm vụ chiếu sáng đường đi giúp xe ô tô di chuyển dễ dàng trong bóng tối. Vì thế mỗi ô tô đều được trang bị một cụm đèn pha ở khu vực đầu xe. Loại đèn xe ô tô này có khả năng chiếu xa tối thiểu 100m. Đèn chiếu gần của ô tô là đèn cốt được lắp chung với đèn pha hoặc lắp rời.

2.5. Kính chắn gió xe ô tô

Kính chắn gió ô tô có tác dụng cản mưa gió, bụi bặm cho người ngồi trong. Bên cạnh đó, bộ phận này cũng giúp hạn chế rủi ro tai nạn cho người ngồi trong khi có va chạm mạnh. 

2.6. Gương chiếu hậu

Hai cạnh liền kề với kính chắn gió là cặp gương chiếu hậu. Gương sẽ phản chiếu hình ảnh phía sau ô tô giúp tài chế quan sát đường đi khi lái. Gương chiếu hậu của các xe đều có thể gập linh hoạt để tránh vướng trong bãi đỗ và thuận tiện hơn khi di chuyển trong cung đường hẹp. Tùy loại xe mà gương có thể gập thủ công hay gập tự động (gập chỉnh điện).

Các bộ phận ngoại thất của ô tô

3. Các hệ thống trong khoang nội thất

Đối với những người mới mua ô tô lần đầu, bạn sẽ khá lúng túng nếu không biết tên gọi các bộ phận trong buồng lái xe ô tô. Điều này hoàn toàn dễ hiểu bởi khoang nội thất có rất nhiều chi tiết phức tạp.

3.1. Vô lăng xe ô tô

Vô lăng là bộ phận thuộc hệ thống lái xe, được thiết kế hình tròn, có tác dụng điều khiển xe di chuyển. Với những mẫu xe ô tô được cấp phép lưu hành tại Việt Nam, vô lăng sẽ nằm bên tay trái vì người Việt đi bên phải đường. Ngược lại, ở những quốc gia di chuyển bên trái đường, vô lăng được lắp đặt bên phải của xe. 

3.2. Bảng táp-lô

Toàn bộ chức năng hiển thị để người lái quan sát để điều khiển xe ô tô nằm trên táp - lô. Vì thế có thể coi bảng taplo cùng với vô lăng là 2 trong các bộ phận quan trọng của buồng lái ô tô. Trên bảng táp-lô ô tô sẽ gồm có: 

- Bảng đồng hồ: đồng hồ số, đồng hồ xăng, đồng hồ vận tốc

- Bảng điều khiển chứa các nút điều khiển tiện ích như nút điều chỉnh máy lạnh, điều khiển đèn, cần gạt nước, âm thanh… 

- Khóa điện hoặc công tắc trên ô tô.

3.3. Bàn đạp phanh

Bàn đạp phanh được lắp đặt ở phía dưới vô lăng và táp - lô. Khi muốn dừng xe người lái sẽ dùng chân nhấn vào bàn đạp này. Ngoài phanh chân thì ô tô còn có phanh tay nằm ở trên giá đỡ bên phải trục lái. 

Cấu tạo khu vực khoang lái ô tô

3.4. Bàn đạp ga ô tô 

Ngay cạnh bàn đạp phanh là bàn đạp ga. Khi bạn nhấn chân ga là xe sẽ di chuyển. Tùy vào mức độ nhấn xe sẽ có vận tốc nhanh hay chậm. 

3.5. Bàn đạp ly hợp (xe số sàn)

Ở dòng xe số sàn có một bộ phận gọi là bàn đạp ly hợp nằm ở phía bên trái của trục lái. Nhiệm vụ của bàn đạp ly hợp là để khởi động, chuyển số hoặc phanh dừng xe. 

3.6. Cần điều khiển số xe ô tô

Bên phải ghế lái chính là chiếc cần điều khiển số xe giúp thay đổi tốc độ chuyển động của xe. 

3.7. Ghế ngồi 

Ghế ngồi là thiết kế không thể thiếu của xe ô tô cho dù là xe chở khách hàng chở hàng. Tùy vào kiểu xe sedan, hatchback, SUV, MPV...mà số lượng ghế có thể khác nhau. Số lượng phổ biến trên các dòng xe là 4 chỗ, 5 chỗ, 7 chỗ, 9 chỗ, 16 chỗ….

Ngoài các bộ phận của xe ô tô kể trên, trong cabin xe còn tích hợp thêm nhiều tiện ích. Các phụ kiện nội thất ô tô cũng được trang bị thêm để tăng tính tiện nghi cho xe. Ví dụ như thảm trải sàn xe ô tô, camera hành trình… 

Hệ thống ghế ngồi trang bị nhiều tiện ích trên xe VinFast President

4. Hệ thống vận hành trên ô tô

Một chiếc xe ô tô di chuyển êm ái hay không do hệ thống vận hành quyết định. Hệ thống vận hành được tạo nên từ rất nhiều chi tiết, bộ phận như sau:

4.1. Piston và xilanh

Piston và xilanh là hai bộ phận có mối quan hệ khăng khít trong hoạt động vận hành của ô tô. Chúng tạo thành buồng đốt sinh ra công truyền cho trục khuỷu. Các xe ô tô động cơ đốt trong có số lượng từ 4 đến 8 xi lanh. 

4.2. Trục cam - trục khuỷu

Trục cam phối hợp với xupap giúp van hoạt động. Có hai loại trục cam đơn và trục cam kép. Trong đó trục cam đơn điều khiển đóng mở của van hút và van xả, còn trục cam kép sẽ điều khiển riêng van hút, van xả. Trục khuỷu có vai trò biến đổi tịnh tiến của piston tạo thành chuyển động liên tục cho hệ thống. 

4.3. Xupap

Xupap chính là bộ phận giúp van xả - hút đóng mở đúng lúc nhằm cung cấp nhiên liệu kịp thời. Xupap sẽ đóng kín trong kỳ nén và đốt và được mở để xả khí. 

4.4. Bugi

Bugi xe ô tô là chi tiết giúp tạo tia lửa điện để đốt không khí và nhiên liệu trong xi lanh. Bugi tốt sẽ đánh lửa đúng vào cuối thời kỳ nén. Do đó vận hành xe sẽ đạt được hiệu suất tối đa. 

4.5. Thanh truyền lực

Thanh truyền lực có nhiệm vụ rất quan trọng là phân tán công đi từ động cơ đến các bánh xe nhờ đó xe có thể di chuyển được. Thanh truyền lực có 3 phần đầu nhỏ, thân và đầu to. 

4.6. Hệ thống bánh răng

Trong hệ thống vận hành không thể thiếu được các bánh răng được thiết kế theo nguyên tắc ăn khớp. Bánh răng sẽ chuyển động giúp lực được truyền vào các vị trí khác nhau của hệ thống. 

Mô hình hệ thống vận hành của ô tô

Cấu tạo xe ô tô còn gồm có hệ thống làm mát, hệ thống nhiên liệu giúp cho chiếc xe hoạt động tốt nhất. Vì thế, cấu tạo của hệ thống vận hành ô tô luôn luôn được quan tâm hàng đầu khi mua xe. 

Trên đây là toàn bộ tổng quan về cấu tạo ô tô cơ bản. KATA hy vọng qua bài viết này sẽ giúp được những người không chuyên cũng có thể hiểu về xe ô tô.  Khi hiểu về các hệ thống trên xe và các bộ phận của ô tô sẽ giúp bạn lái xe an toàn hơn. Vì khi gặp các sự cố bất thường trên xe, bạn sẽ có thể biết được nguyên nhân và có cách xử lý cơ bản. 

Cách kiểm tra máy phát điện ô tô